Lele ta’efakalao Ngaahi Kautaha Pisinisi ‘a e pule’anga
Na’e fakamahino ‘e he Palemia malolo mo’ene kau Minisita malolo na’e ‘i he fakataha mo e kau faiongoongo ‘i he Tusite ‘i he loki konifelenisi ‘o e Fale Alea, ko e tu’unga ‘oku ‘iai ‘a e Potungaue Ki he Ngaahi Pisinisi ‘a e Pule’anga ‘oku lele ta’efakalao.
He ‘oku fakatatau pea mo e Lao ki he Ngaahi Pisinisi kuopau ke ‘iai ‘a e kau Talekita Poate ke ‘oua tokosi’i he toko tolu pe toe toko lahiange ‘i he toko 7 pea ‘oku ‘iai mo honau ngaahi fatongia faitu’utu’uni ki he ngaai kautaha pisinisi.
Ka ko’ene tu’u he taimi ni, ‘oku ‘ikai ha ha Poate ki he ngaahi kautaha pisinisi pea ‘oku maumau ai ‘a e lao ki he Potungaue ko’eni. ‘Oku ‘iai honau fatongia faitu’utu’uni mahu’inga ‘oku fakahoko hono fakalele ‘o e ngaahi kautaha pea ko’ene hala ko’eni, ko e fehu’i leva kohai ‘oku ne fakahoko ‘a e faitu’utu’uni. He ko e tu’u ‘a e lao, ko e kau Poate Talekita pe taha ‘oku nau fakahoko ‘a e ngaahi ngaue ko’eni, ka ‘oku nau fifili lahi pe ‘oku angafefe ‘a e fakalele ‘o e ngaahi poate he taimi ni.
‘I he fehu’i mei he ongoongo ni ‘a e fakakaukau ‘a e Minisita ki he Ngaahi Pisinisi ‘a e pule’anga Hon. Piukala, ‘o hangee ‘oku ‘ikai ke tui ke toe ‘iai ha kau Poate pea kanau liliu ‘a e lao koeha ‘a e me’a ‘e hoko.
‘I he fakama’ala’ala ‘a e Palemia maloloo, ko e liliu ‘o e lao ko e me’a kehe ia pea ‘e taimi lahi hono fakahoko ‘o e ngaue ke liliu ‘a e lao pea ko e loloange ai pe ia ‘a e ta’e’iai ha Poate pea ko e lahiange ai pe ngaue ta’efakalao ‘a e ngaahi kautaha ‘o fakatatau ki he tu’u ‘a e lao.
Na’e lave ‘a Hu’akavameiliku ki he ‘uhinga na’anau fakaloloa ai ‘a e ngaahi Poate, koe’uhi ke ‘osi fakataha pe mo honau teemi fili pea ko’ene fakafisi na’e ‘ikai uesia ‘e taha ‘o e pule’anga, he na’e ‘iai pe tokoni Palemia ke hoko ko e Palemia le’ole’o. Ko e ngaue kotoa leva na’e fakahoko ki he fakaloloa na’e fakalao.
Ka ‘i he huu mai ‘a e pule’anga lolotonga na’anau kaniseli ‘a e fakaloloa ‘o e ngaahi poate ‘i he ‘uhinga fakalao, ‘aia ‘e toki vete mei he Fakamaau’anga.
Na’e ‘osi fakahaa ‘e he Pule’anga, ‘e tuku ‘a e ngaahi lakanga Talekita Poate kitu’a ki he kakai ‘o e fonua kenau tohi mai kiai. Pea ‘oku ‘ataa ki ha taha ‘oku ne tui ‘oku ‘iai ‘ene taukei he ngaahi tafa’aki ko’eni ke tohi kiai. He ko e palopalema he taimi ‘e ni’ihi ‘oku ui mai ‘a e kakai ta’etaukei ki he ngaahi pisinisi ‘e ni’ihi.
‘Oku kei fakaongoongo ‘a e kakai ‘o e fonua ki hano tuku mai ‘a e hingoa ‘o e kau Poate fo’ou. Pea ‘oku ‘iai ‘a e tui ‘e vave ni pe hano fakakakato, ka ‘oku nofo ‘a e ongoongo ni ki he ngaahi hingoa ke vakai’i he ‘ikai ke ‘iai ha fakapone ‘i he fili ‘o e kau Talekita. Na’e ‘osi fakahaa ‘e he Palemia ki he kau faiongoongo, ‘oku ‘iai ‘a e komiti tenau fakahoko ‘a e fili ‘o e ngaahi poate ke ‘oua ‘e fakapone ‘o hangee ko e ngaahi me’a kuo hoko kimu’a.
