Fakasi’isi’i tautea he faito’o konatapu kae lea tala kaunga tila, hiliange te’eki ke ne tala ha hingoa ‘e taha
Kuo lea ‘a e Minisita Polisi Hon. Piveni Piukala ‘o fakamahino ‘a e hoha’a ‘a e kakai ‘o e fonua ki he ola ‘o e hilifaki tautea, ki he hopo ‘a Nonu Kolokihakaufisi na’e ma’u kiai ‘a e 15kg (Meth). Ka na’e tu’utu’uni ‘a e Fakamaau’anga Lahi ke ngaue popula ta’u 17 pe ‘a e Faka’iloa.
Kae fakatatau mo e tu’u ‘a e lao ki he faito’o konatapu kalasi A, Ko hono ma’u ha 28g ko ho huu mai (import) ‘oku tautea ngaue popula ki he mate mo e totongi ‘a e $1 miliona pe ko e hilifaki fakatou’osi. Pea ka ma’u ha 5kg (Meth) pe lahiange pea ko e tautea tatau, ‘aia na’e totonu ke tautea ai ‘a Kolokihakaufisi. Ka na’e faka’ohovale hono mama mai kitu’a ‘a e tu’utu’uni ke ne ngaue popula ki he ta’u pe ‘e 17. Pea ko e anga ‘o e vakai kiai, na’e faka’ilo pe ‘a Nonu ki he lahi ko e ma’ulalo he 5kg pea ko e fehu’i, ko fe’ia ‘a e tonga ‘o e 10kg ‘o e faito’o konatapu.
Ko e palopalema ‘o e hopo ni, he na’e tu’utu’uni ‘a e Fakamaau’anga ke fakapulipuli (confidential) ‘a e tu’utu’uni ki he mitia mo e kakai ‘o e fonua. Ka kuo fakahaa ‘e he Minisita Polisi ‘ene ‘ohovale lahi he ola kuone fanongo ai fekau’aki mo e hopo. Na’ane fiema’u leva ‘a e Komisiona Polisi ke ‘omai ha fakamatala ki he fifili ‘a e kakai ‘o e fonua. Pea ko e fakamatala ‘oku ne ma’u, “ NA’E FAKASI’ISI’I ‘A E TAUTEA ‘O E FAKA’ILOA KA NE TALA ‘A E NGAAHI HINGOA ‘O E KAU TILA ‘OKU NAU FENGAUE’AKI”. Ka ‘i he’ene ‘eke pea koeha ‘o e ola ‘o e femahino’aki koia, ko e tali ‘oku te’eki ke lea ‘a e Faka’iloa ia ‘o tala ha taha.
Ko e founga pe ‘eni ‘oku fa’a ngaue’aki he kau Polisi kenau lava ai ‘o a’u ki he kau ‘ulu’i feke, ko e ngaahi femahino’aki pehe ni, ka ko e pango ‘oku te’eki ke tuku mai ha hingoa pea ‘oku ‘ikai ‘ilo pe ‘oku fakahaa ‘a e mo’oni ki he Minisita pe ‘ikai, ka ‘oku nau malu’i ‘a e ngaahi hingoa koe’uhi ko e malu ‘enau ngaue, ka ‘oku ‘i he tafa’aki ‘e taha pe ‘oku malu’i ia koe’uhi ko ha kakai ma’olunga he fonua mo e pule’anga.
‘Oku fakaloloma foki he kuo ‘iai ‘a e ni’ihi kuo tautea ngaue popula ki he mate. Ko e talavou mei Folaha ko Kama Manuleva na’e tautea ngaue popula ki he mate ko e fetuku ‘o e 30kg he koniteina me’akai ‘aisi ki Nu’usila. Na’e tautea fakamuimui ha ongomatu’a ko e ma’u he’ena puha mei ‘Amelika ‘a e faito’o konatapu na’e ofi he 3kg.
Ka ‘i he taimi tatau he ‘ikai toe lau ‘a e kakai ‘o e fonua kapau kuo ‘e pe kuo puke he kau Polisi ha ni’ihi ‘iloa, ko e ola ia ‘o e femahino’aki na’e fakahoko he kau Polisi mo e Faka’iloa. Ka ‘i he tu’u koia ‘oku te’eki he Faka’iloa ha tokotaha, ‘oku fakatupu fifili ia, kenau fakahoko ‘a e aleapau kae te’eki ke tala he Faka’iloa ha taha. Ka ko e tui ‘a e ongooongo, ‘oku malu’i he kau Polisi ‘a e ngaahi hingoa ka e hoko atu ‘enau ngaue. ‘Oku fai mo e vakai ki he malu ‘a e mo’ui ‘a e Faka’iloa, koe’uhi ‘e feinga ‘a e kau faihia ke fakahoko ha me’a kiai kapau te ne tala ha taha.
Na’e toe fakahaa ‘e Piukala ‘ene hoha’a ki he Faifekau maloloo na’e hola mei Tonga ni lolotonga ‘ene tali hopo. He ‘oku mahino na’e ‘iai ‘a e ni’ihi na’anau fengaue’aki mei he Potungaue ki Muli ‘o lava ‘o ma’u ‘ene paasi pooti Tonga ke folau ‘aki mei Tonga ni ki Fisi. Pea ‘oku na ngaue fakataha kiai mo e Pilinisi Kalauni ‘oku Minisita he Potungaue ki Muli ‘a Tonga.
