Fakamamahi ko e loi ‘a ‘Asiata pea ‘e fakahoko ngaue fakalao kiai: Faifekau Semisi Kava
Kuo faka’ikai’i ‘e he Faifekau Sela ‘o e ‘api Pilisone Tolitoli Rev. Semisi Kava, ‘a e vitio ‘a ‘Asiata Masima ‘o fekau’aki pea mo ia. Ko e poini lalahi ‘e ua na’e ‘ohake ‘e Masima ‘i he’ene vitio ‘o fekaua’aki pea mo e Faifekau, ko e ‘uluaki ‘oku ne fanongo kuo fakamaloloo’i ‘a e Faifekau lolotonga ‘ene folau ki tu’apule’anga pea ko hono ua, ‘oku ne ma’u ‘a e fakamatala na’e fakahokoange ‘e he tokotaha na’e vaka fakataha mai mo e Faifekau pea mo Pilinisesi Pilolevu, na’e fakahaange ‘e he tokotaha ni kiai na’e talaange ‘e he Faifekau “ ‘oku ‘ikai fie sioange kiai ‘a e Pilinisesi he ‘oku ne ‘ilo ‘oku ne ‘ilo koia ‘a e ‘ulu’ifeke”
Ko e ‘uhinga foki ‘a e ‘ulu’ifeke ki he taki ‘o e tila faito’o konatapu.
Kaekehee koe’uhi ko e ngaahi kaveinga mafatukituki ‘oku ‘ohake ‘i he vitio ni, na’e fakahoko ai ‘e he ongoongo ni ha fetu’utaki ki he Faifekau ke ‘omai mu’a ha’ane tali ki he fakamatala mo e tukuaki’i mamafa ‘oku fakahoko kiate ia. He ‘e malava pe foki ke hoko ‘eni ko e lau’ikovi’i pea ‘oku ‘ai ai ko e fakahoko ki he Pilinisesi ‘o e fonua, ka ‘oku ‘ikai ke lau ha taha ia ki ha fakamo’oni ta’eveiveiua kuo ma’u ki he ngaahi tukuaki’i ko’eni, he ‘oku ‘ikai ko ha’ane toki hoko ‘eni.
Na’e fetu’utaki hangatonu mai ai ‘a e Faifekau ki he ongoongo ‘o fakahaa ‘ene me’afakapango’ia he fakamatala kuo fakahoko ‘e he tokotaha ni pea ‘oku hala ‘aupito ‘a e fakamatala koia, na’e te’eki ke ‘iai hane folau fakataha mo e ta’ahine Pilinisesi. Pea ko e me’a ki he pehee kuo fakamalolo’i ia, ‘oku ne lolotonga folau ki Kolea ‘i he me’a pe ‘a e ngaue pea kuo ne foki mei ai pea ‘oku ne lolotonga ni ‘i Nu’usila ‘o teu ke foki mai ki Tonga ni. Ka kuo ne ‘osi fetu’utaki mai ki he kau Polisi pea mo’ene Fakafofonga Lao ke fakahoko ha ngaue kia ‘Asiata.
‘Oku ‘ikai ke sola ki ha taha ‘a ‘Asiata ‘ene kau ki he ngaahi me’a fakapolitikale ‘o fakatatau mo’ene mahino mo’ene tui. Pea ‘oku lahi ai ‘a e taimi kuo ala atu ‘a e lao kiai, ka ‘oku ne kei tu’u malohi pe. Ko e fakamuimui taha na’e puke ia mo e tokotaha kehe ko e fakamana kia Pita Pua ‘oku ‘iloa ko e Manu-e-Kaho. Ka na’e iku ‘onau toe fakalelei pe ‘i tu’a.
Ko e malie ‘a e fakamatala ‘oku fakahoko ‘a ‘Asiata ko’ene pehee kuo fakapapau’i ko e mo’oni ‘ene fakamatala. Pea ‘e malie ha’ane tuku hake ‘ene ngaahi fakamatala ha fakahoko ha hopo ke vakai kiai ‘a e Fakamaau’anga pea pehee ki he kakai ‘o e fonua.
Na’e ‘iai mo e tukuaki’i kehe ‘o hangee ko’ene tala ko Ha’akame ko e taha ia ngaahi kolo ‘oku peisi (base) ai ‘a e drugs pea ko e ni’ihi ‘oku faka’ohavale ‘ene makape ‘o fakalele pisinisi lahi, ka ‘oka fai ha vakai ki he tupu ‘o e pisinisi he ‘ikai te ne lava ‘o feau ‘ene fakamole fakafo’ituitui. Pea ‘oku fehu’ia ai pe ko’ene pa’anga lahi fau mei fe ‘o fakahoa ki he tupu ‘oku ma’u mei he’ene fakalele fakapisinisi. Ka ko e me’amalie pe ko e ‘ikai ke ne fakahaa ha hingoa.
‘I he taimi tatau foki ko Rev. Faifekau Semisi Kava ‘oku ne ‘i he tafa’aki ‘o e ngaue ki he ni’ihi ‘oku ma’unima ‘e he faito’o konatapu. Pea ko hono vaa fengaue’aki mo e kakai pehee ‘o hangee ko e kau nofo hopoate tokolahi, ‘oku ‘iai tui ‘oku lahi ‘a e fakamatala ‘oku ne ma’u ki he anga ‘o e fengaue’aki ‘a e kau tila faito’o konatapu mo e kakai ‘oku kau kiai pea koe’uhinga ia ‘o e fakamatala na’e fakahoko ‘e ‘Asiata.
