Lotomamahi lahi Papua Niukini ‘ia Biden hono tala kai tangata e fonua he taulahi hono 2
Na’e tuku atu ‘e he ‘amipasitoa ‘a Papua Niukini ki ‘Amelika fakataha mo e Palemia ‘o e fonua President James Marape, ‘ena lotomamahi ki he Palesiteni ‘a ‘Amelika he’ene tala na’e mate ‘ene fa’etangata (uncle) ‘i he taimi kai tangata ‘o PNG he ngaahi ta’u ‘o e tau lahi hono ua ‘a mamani.
Ko e lea ‘eni na’e fakahoko ‘e he Palesiteni Biden ‘o ‘Amelika, ‘i he’ene ‘a’ahi ki he taha ‘o e ngaahi mala’e fakakautau ‘o e kau pekia ‘i he tau ‘i Penisolovenia ‘i he ‘aho 17 mahina ni.
‘I he’ene me’a, “na’e fana’i hifo ‘a e vaka ‘ene fa’etangata (uncle) ‘i he 1942 ‘i PNG na’e lolotonga kapa ia he kau Siapani, lolotonga ‘a e taulahi hono 2 ‘i he feitu’u ‘o e kau kaitangata (cannibal) pea na’e ‘ikai ke toe ma’u hono sino hili ‘a e tau. Pea ko hono ‘ai mahino ‘a e ‘uhinga ‘a Biden, na’e kai ‘e he kau PNG ‘a ‘ene uncle.
Kuo tuku atu ai ‘e he Palesiteni mo e ‘amipasitoa ‘a PNG ki ‘Amelika ki he va’a fakakautau ‘a ‘Amelika, ke fakahoko ha ngaue ki he lekooti mo e hisitolia totonu ‘o e me’a na’e hoko ki he uncle ‘a e Palesiteni pea ke fakatonutonu ‘e he Palesiteni ‘ene me’a na’e fakahoko ke ‘oua ‘e ma’uahala ‘a e kakai ‘o mamani ki he’enau fanga kui.
‘Oku ‘ikai foki sola ‘a e taimi ia ‘o e fakapo’uli mo e kaitangata he ngaahi fonua lahi ‘o mamani, kau ai ‘a Tonga ni mo e ngaahi fonua ‘o e Pasifiki mo e ngaahi fonua kehe, ka kuo laui senituli ‘a e tuku atu ‘a e ngaahi anga fakatevolo koia ‘i he huu mai ‘a e lotu fakakalisitiane.
‘Oku tukuaki’i he tokolahi, ‘oku holo pe ‘a e Palesiteni ‘o hoko ai ‘a e lea na’ane fakahoko ka na’e ‘ikai ‘uhinga ia ke tukuhifo ai ‘a e fonua ko PNG.
Ko e taimi tatau ‘oku hoko fo’i lea vale ‘a Biden, ke fiefia ai ‘a Siaina ke hokohoko atu ‘ene feinga ki he kau taki ‘o Papua Niukini ki ha vaa fengaue’aki vaofi. Ko PNG ko e fonua mahu’inga taha ia he Pasifiki he ko e fonua lahi, ki he anga ‘o e fiema’u ‘a Siaina mo ‘Amelika ‘i he Pasifiki. Pea ko e nga’unu ka fakahoko ‘e PNG ke fai ha’ane fili ‘o e fonua ke na fengaue’aki, ko e me’a lahi ia ki he ngaahi fonua ‘o e Pasifiki.
Kaekehe ‘oku ‘ikai ngata pe ‘i Siaina ‘enau fiefia he fo’i laka hala ‘a Biden ka ‘oku toe kau pe ai mo e fa’ahi Republican ‘o taki ai ‘a Ronald Trump, ‘aia ‘oku na lele ki he lakanga Palesiteni hoko ‘a ‘Amelika. He ‘oku hoko fo’i laka hala ‘a Biden ke fakaanga’i lahi ai paati Temokalati mo Biden.
Ko e taulahi hono ua ‘a mamani na’e mei lavea kovi ai ngaahi fonua lahi he Pasifiki pea neongo na’e ‘i Tonga ni ‘a e kau sotia ‘Amelika, ka na’e ‘ikai ke a’u mai ‘a e kau Siapani ke kapa ‘a Tonga ni.
