Tonga Independent News

Saturday 11, May 2024

Hokosi Pilinisi Taufa’ahau Manumataongo taleniti ‘o e La’aa Ungafonua ko Taufa’ahau Tupou 1V

Kamata lelei ‘apiako ma’olunga Liahona.
Kou hokosi mo fakamanatua he Tamasi’i Pilinisi Taufa’ahau Manumataongo ki he Tonga kotoa, ‘a e hisitolia sipoti ‘ene kui ka ko e La’aa kuo Ungafonua Tupou IV ‘i he pongipongi he aho ni he mala’e Teufaiva ‘i he maa’imoa tolo tisikasi. Na’e ‘ikai ngata he’ene ikuna ‘a e tolo tisikasi ‘a e fanau iiki ‘aupito, ka na’ane toe fokotu’u pea mo e lekooti fo’ou ko e mita ‘e 15.58
Ko Taufa’ahau Tupou IV, na’e ta’u 10 ‘i he 1932 ‘o fokotu’u hono lekooti ‘i he puna ‘akau lolotonga ‘ene kei maa’imoa ‘i Toloa. Ka kuo hanga ‘e he tama Pilinisi mo e ‘ea hono ua ki he Taloni ‘o Tonga ‘o fokotu’u ‘a e maka maile fo’ou ki he Fale ‘o Tupou.
Pea ko e fuofua metali ia ke foaki ‘i he ta’u ni, ko e metalii ‘a e tama Pilinisi.

‘Oku ‘ikai ngata ‘i he maa’imoa ‘a Fale Lahi he mala’e sipoti mo e toenga ‘o e fanau ‘o e fonua, ka kuo hanga he ngaahi ‘ata meihe ope ‘a e me’a atu mo e ta’ahine Pilinisesi Kalauni ‘a Tonga Sinaitakala, ‘o uli’i femei’atokoni ‘i he tafu ‘o e Vaotaa Koula ko e vale ‘ia tama ki he tamasi’i Pilinisi ‘o Tonga. ‘Oku ‘ikai ko ha’ane me’a pe ke vakai ki he ngaohi me’atokoni ka na’ane kau tonu ki hono teuteu ‘a e me’atokoni ‘a e fanau sipoti.
‘Ikai ke ngata ai ka na’e toe fakaafe fakalangilangi ‘i he katoanga Sipoti hono 97 ‘o e ngaahi Kolisi ‘o Tonga, ka na’e me’a atu ia ki he teniti ‘a Toloa ‘o me’a fakataha pe ai mo e tama Pilinisi. Na’e ma’u faingamalie ‘a e fanau ako mo e kau ngaue mo e sponsor ‘o e sipoti ke ‘ai hanau ‘imisi taa mo e tama Pilinisi pea na’e mahino hono faka’apa’apa’i mo fakalangilangi’i ia ‘e he kakai.

‘Oku hanga ‘e he fa’ahinga to’onga mo’ui ko’eni ‘o ngaohi ‘a e kakai ‘o e fonua kenau toe ‘ofa mo fakahikihiki’i ai ‘a e Fale ‘o Tupou. ‘E malava noa pe he Tama Pilinisi Kalauni mo hono ‘ohoana ‘o ‘ave hona foha ki he ngaahi ‘apiako talaa ‘o mamani. Ka ‘oku na tuku pe mo fakaako’i pe ‘i Tonga ni he taimi ni ke ne vakai tonu ki hono kakai mo ako ‘a e mo’ui angamaheni ‘a hono kakai pea mo teuteu’i ia ki hono fatongia toputapu he kaha’u ko e Hau ‘o e Fonua.
Kaekehe na’e toe fakamanatu mai he Liahona ‘Aulelei ia he ‘aho ni ki he fu’u kau mamata he mala’e Teufaiva, ‘a e me’a na’anau fakahoko he ta’u kuo’osi ko’enau pae ‘a e ngaahi metali lahi taha ‘o e fe’auhi ‘o e ta’u kuo’osi kenau ikuna ai ‘a e sipoti.
Kuo kamata pe ‘aho ‘uluaki mo’enau kamata tanaki ‘enau ngaahi metali koula ‘i he lele mo e ngaahi fe’auhi kehe ‘i loto mala’e. Pea kuo ongo’i ai he ngaahi Kolisi ngalingali ‘e toe fai pe anga ‘o e Fungataua mo e ‘Otu Falesima he ta’u ni ‘i he kamata lelei ‘enau fe’auhi.
‘Oku ‘ikai ko ha ‘atungau lau ‘enau teuteu ki he sipoti ‘o e ta’u ni, he na’e talu pe ‘a e ‘osi ‘a e sipoti ‘o e ta’u kuo’osi, mo e kamata ai pe ‘a e teuteu ia ‘a e konga ‘o e fanau sipoti. Kuo toe hiki mai mo e fanau sipoti lelei mei he ngaahi ako’anga kehe, koe’uhi ko e poupoua ‘a e sipoti ‘a Liahona.
Ko e ma’u metali kuopau hono pale ‘o fakatatau mo e metali koula, siliva mo e polonise. Ko e fanau sipoti ‘oku totongi kotoa ‘e he Liahona Give Back ‘enau ako ta’u kakato pea ‘oku kehe pe ‘a e tokoni fakavala, naunau sipoti mo e me’atokoni ki he fanau sipoti pea kuo to’oa ai fanau ‘o e ngaahi ako’anga kehe kenau hiki ki Liahona. Pea ko e me’a tatau pe ‘oku hoko ‘i he sipoti ‘akapulu. Ka ‘oku kau foki ‘eni ia he tokoni lahi ki he matu’a tauhi fanau ‘i he fu’u taimi faingata’a fakapa’anga ko’eni.