Fili Mafi Taa-e –‘Uluafi mo e DUX THS ke ‘alu ngaue faifekau neongo mole ai ‘ene sikolasipi ako.
Kuo fili ‘a e Mafi Taa-e-‘Uluafi mo e Dux ‘o e Tonga High School ki he 2024, Sione Mahe Tokotaha, ke ‘alu ‘o ngaue fakafaifekau ma’ae Siasi ‘o Sisu Kalaisi ‘o e Kau Ma’oni’oni ‘o e Ngaahi ‘Aho Kimui ni, neongo ‘e mole ai ‘ene Sikolasipi pea mei he pule’anga.
Ko e fakapale ‘oku fakahoko ‘e he ‘apiako ki he Dux ‘o e ta’u kotoa ko e sikolasipi ako pea ‘oku hoko ia ko e faka’ai’ai mo e tokoni lahi ki he fanau ‘e ni’ihi, koe’uhi ko e mamafa ‘a e totongi ako he ngaahi ‘univesiti ‘i muli.
Kaekehe kuo fili ‘a e talavou ni, ke fakakakato hono ui mei he siasi ko e faifekau ke malanga’aki ‘a e folofola, neongo ko e me’a ia ‘e mole ai ‘ene sikolasipi. ‘Oku ‘iai pe foki ‘a e tu’utu’uni ki he ngaahi sikolasipi ako pehe ni pea koe’uhi ko e ta’u kakato ‘e ua ‘e hoko ai ko e Faifekau ‘e ‘ikai lava ke ne ma’u koe’uhi ko e fo’i taimi loloa ‘ene ngaue.
Ka ‘i he vakai ‘a e talavou ni, ‘oku ne fakamalo pe ki he ako mo e fakapale ‘oku nau ‘oange ma’ana, ka ko’ene fili pe ‘a’ana ke ‘alu ‘o ngaue fakafaifekau. Pea ‘oku ne fakatauange pe ‘oku lave’i he ako mo e tokolahi, ‘a e fungavaka ‘oku ne kau kiai pea mo hono ngaahi ngaue. He ko e fili ‘oku ne fakahoko ‘oku ‘ikai ko ha fili faingata’a pe fili fakatu’upake, he ko e talu ‘ene tupu mo hono ako’i ia he’ene ongomatu’a mo e siasi ke ‘alu ‘o ngaue fakafaifekau.
Pea kuo tokolahi ha kau talavou ‘imu’a ai na’anau taleniti sipoti mo ako lelei pea ‘iai mo e ngaahi faingamalie kehekehe kenau hoko atu kiai ‘enau mo’ui. Ka na’anau fili kotoa ke fakatatali ‘a e ngaue faingamalie koia kanau fakakakato honau fatongia ki he siasi mo e ‘Eiki.
‘I he fakatalanoa ‘a e ongoongo ni kia Sione Mahe, ‘aia kuo ui ia he Siasi ke ne ngaue ki Provo Utah Mission pea te ne kamata ngaue ‘i he mahina ko ‘Epeleli. Ko e ‘osi ‘ene ngaue pea ‘oku ne palani ke foki ki ‘Amelika ke hoko atu ai ‘ene ako pea ‘oku taumu’a ke ne ‘alu ‘i he tafa’aki ‘o e Toketaa sino.
‘Oku ‘ikai sola talavou ni ki he fanau ako ‘o e Funga Faa’i Mata mo e Paini Mutu. He ko e talu ‘ene ‘alu hake mei he Tonga Side School mo’ene kapiteni. Ko e me’a tatau pe na’e hoko he’ene huu ki he Tonga High School, ka na’e toki fakahahaka’i ‘e he ‘ofefine ‘o e Palemia malolo Pisila Sovaleni ‘i he foomu 6, ‘ene ikuna ia. Na’e ‘iai pe mo e ngaahi muhumuhu ka na’e ‘ikai loto ‘a Sione Mahe ke ‘asi kitu’a ngaahi me’a koia mei hono famili.
Ka ‘i he ta’u faka’osi ‘aia ko e ta’u kuo’osi, na’e toki fakamahino ‘e Sione Mahe ‘ene totonu ki he Dux ‘o e Tonga High School. Pea ko e fiefia ka ko ha fiefia ki he famili mo e kolo.
Ko Sione Mahe mei Pangaimotu Vava’u/Niuafo’ou pea pehee mei he Funga Peauma’a mei Ha’alalo. Na’e ma’u faingamalie ‘ene ongomatu’a he lulu ‘a Amelika ‘onau folau atu ai ki ‘Amelika. Ka na’e fili ‘ene ongomatua’a kenau foki mai ki Tonga ni ke fakaako’i ai ‘ena fanau, koe’uhi ko e ngaahi pole ‘o e mo’ui ‘i ‘Amelika. Na’anau nofo pe ‘i Ha’alalo ‘o tupu hake ai pe ai mo ako ‘o a’u ki he tu’unga ma’olunga kuone a’usia.
