Tu’u ta’epau Sipoti Fakakolisi, fakaaoao Tonga Side School fe’auhi ngaahi ako Lautohi
‘Oku te’eki ke mahino pe ‘e lava ‘a e Sipoti Fakakolisi ‘a e ngaahi ako ki he ta’u ni, koe’uhi ko e tu’unga ‘oku ‘iai ‘a Teufaiva. Pea ‘oku ua pe fili, ko e toloi ki ha taimi kehe pe ko e kaniseli ‘osi ‘a e ta’uni.
Fakatatau mo e fakamatala falala’anga ‘oku ma’u he nusipepa ni, ‘oku ‘iai ‘a e ngaue ‘oku fiema’u ke fokotu’u ‘i Teufaiva ka ‘oku te’eki ke lava. ‘Oku ‘ikai foki ke fakapapau’i pe koeha ‘a e fo’i ngaue ke fakahoko, ka ‘oku ‘iai pehee ko ha fu’u pou pea kapau ‘e tuai ‘a e ngaue kiai he ‘ikai malu ia ki he mo’ui ‘a e kakai. He ‘oku fiema’u ha taimi pau ke tuku ai ke fefekau fe’unga ‘a e fa’ahinga ngaue ko’eni.
‘Oku fakamo’oni’i mai hono ‘ave ‘a e sipoti ‘a e fanau lautohi si’i ki ‘Atele, ‘oku te’eki ke maau ‘a e ngaue ki Teufaiva. Na’e fakahoko ‘i he Tusite mo e Pulelulu ‘o e uike ni ‘a e sipoti ‘a e fanau lautohi si’i ki he mala’e Manamo’ui.
Neongo na’e ‘alo malie ‘aupito ‘a e ongo ‘aho na’e fakahoko ai ‘a e sipoti, ka na’e ‘ikai pe fakafiemalie koe’uhi ko e kehekehe ‘o Teufaiva mo ‘Atele, ‘o tatau pe ‘a e nofo’anga pea mo e mala’e ki he lele ‘a e fanau sipoti.
Na’e ‘ikai lava ‘a e va’inga ‘a e Moana Pasifika mo e Chief na’e ‘amanaki fakahoko mai ki Teufaiva ko’euhi ko e ‘ikai ha maama ‘i Teufaiva. Pea kapau ko e ngaue ia ‘oku teu fakahoko ko hono fokotu’u ‘o e ngaahi fu’u pou’uhila pea ‘oku totonu ke toloi ‘a e ngaue kae fakahoko ‘a e sipoti pea toki fakahoko ‘a e ngaue, he ‘oku ‘ikai fu’u fiema’u ‘a e maama ia ki he sipoti.
Kuolahi ai ‘a e ta’efiemalie mo hono fehu’ia ‘a e tuai ‘a e ngaue ‘a e Potungaue Fakalotofonua ki he mala’e Teufaiva. He ko e talu mei ‘anefe mo e totonu ke ‘osi fakahoko ‘a e ngaue ni mo e ‘ikai pe.
Ko e Sipoti Fakakolisi ko e katoanga sipoti lahitaha ia ‘i Tonga ni he ta’u kotoa, he ‘oku ofi he laumano ‘a e fu’u kakai ‘oku nau ‘ahia ‘a Teufaiva he lolotonga ‘o e ngaahi ‘aho sipoti. Pea ‘oku folau mai ‘a e kau Tonga mei muli, ke poupou ki honau ngaahi ‘api ako takitaha. Pea ‘oku ongolahi ka ‘ikai lava ‘o fakahoko ‘a e fu’u katoanga lahitaha ‘o e ta’u he mala’e sipoti.
Kaekehe ‘i he sipoti ‘a e ngaahi lautohi si’i, na’e mahino ‘a e fakaaoao ia ‘a e timi sipoti mei he Tonga Side School ‘i he tafa’aki kotoa ‘o e mala’e. Na’e tatau pe ‘a e fe’auhi lele mo e fe’auhi ‘i loto mala’e ‘enau fakaaoao he ngaahi fe’auhi. Na’e ‘ikai tala ‘a e ola ka na’e mahino pe ia he ui ‘o e ngaahi foaki metali. Ko e lele fuka pe na’e ‘ikai ola lelei he ko e kulupu pe fanau ta’u 9 na’anau ikuna pea vahevahe lelei leva ‘a e toenga ‘i he ngaahi grade kehe. Na’e toe ma’u ‘e TSS ‘a e lau folofola lelei taha pea pehee ki he teunga sipoti faka’ofo’ofa taha.
Koe’uhi ko e pule’anga lolotonga na’anau toki huu mai he ta’u ni, ka ‘oku ‘ikai ko ha ‘imisi lelei ‘eni kiate kinautolu. He ko e fanga ki’i ngaue ‘eni na’e totonu kenau tokanga kiai ‘oku taimi nounou ka ‘oku ne falute ‘a e fu’u kakai tokolahi, kae hangee ‘oku ‘ikai kenau fu’u tokanga ki he me’a ‘oku mahu’inga ki he fiema’u ‘a e kakai ‘o e fonua.
‘Oku toe ma’u he ongoongo ni mo e fakamatala, na’e fokotu’u he Minisita Ako maloloo ke ‘aho ‘e 5 ‘a e sipoti ke tuku kei taimi kae foki ‘a e fanau ki ‘api ‘oku kei ‘aho. Ka ko’eneu huu mai pe ‘a e Minisita fo’ou ‘o liliu ke ‘aho pe 4.
Any reason why they are kneeling?