Tukuaki’i ne kaikaila Minisita ‘o mavahe mei he fakataha mo e CEO TPL, ‘ita he ‘ikai fai ki hono loto ki he kautaha kene ma’u ‘a e ngaue ki he fokotu’u solar

Kuo ma’u ‘e he ongoongoni ha fakamatala falala’anga ki he fakataha na’e fakahoko ‘i he vaha’a ‘o e Minisita ki he Ngaahi ngaue lalahi ‘a e Pule’anga Hon Piveni Piukala, kau kiai pea mo e CEO ‘o e Kautaha ‘Uhila ‘a Tonga ko e motu’a papalangi ko Mr Scott Westbury pea pehee ki he ni’ihi mei he Tonga Electric Commission.
Ko e fakataha ‘eni fekau’aki pea mo e ngaue ki hono fili ‘o e kautaha ke ne fakahoko ‘a e ngaue ki hono fokotu’u ‘o e faama solar ‘oku fakapa’anga mei he tokoni mei muli pea ‘oku pehee ko e faama sola lahi taha ‘eni he Pasifiki ka lava hono fokotu’u. Na’e ‘osi kamata mai ‘a e ngaue ko’eni he ta’u kuo’osi pea na’e tuku atu mo e ngaahi fakama’ala’ala ki hono fili ‘o e kautaha ke ne fakahoko ‘a e ngaue, ‘o fakatatau mo e fakama’ala’ala ‘a e Sea, Tapu Panuve.
Kaekehe ‘i he’ene a’u mai ki he taimi ni ‘oku mahino ‘oku kei fai pe ngaue koe’uhi ko e ngaahi fetokehekehe ‘aki he fili ‘o e kautaha ke ne fakahoko ‘a e ngaue. Kae fakatatau mo e fakamatala ‘oku ma’u he ongoongo ni, na’e ui ‘a e fakataha pea a’u ki ha tu’unga ‘oku fakalalahi ‘a e le’o ‘o e Minisita, Piveni Piukala pea a’u ki he’ene kaikaila pea iku mavahe ia mei he fakataha.
‘Oku pehee ko e tupunga ‘ene lotomamahi ko e ‘ikai ke ‘oange ‘a e ngaue ki he kautaha ‘oku ‘iloa ko e MANA, ka ko e kautaha ‘eni ‘oku fika valu he fakahokohoko ‘o e ngaahi kautaha ki he ma’u ‘o e ngaue. ‘Oku ‘iai tui na’e ‘ikai tali he kau fakataha ‘ene fokotu’u pea ko e ‘uhinga ia ‘ene lotomamahi ‘o kaikaila pea mavahe mei he fakataha.
Na’e feinga ‘a e ongoongoni ke fakapapau’i ‘a e talanoa ni, ka na’e fakapapau’i mei he ma’ua’anga fakatamala ‘io ko e mo’oni ‘a e me’a na’e hoko he fakataha. Pea ‘oku ‘iai ‘a e fifili ki he falala’anga ‘a e Minisita ‘o fakatatau ki he faitotonu mo e pule lelei ‘oku ne toutou malanga’i he Fale Alea mo’ene ngaahi polokalama kehekehe pe.
Ko e fo’i poloseki lahi ‘aupito hono ngaue mo hono pa’anga pea ko e tukunga ‘eni ‘e ‘iai ko e tau’aki feinga mai mei tu’a ki he kau ma’u mafai kenau ma’u ‘a e ngaue. Ka ‘oku fiema’u ke fakapapau’i ko e founga ki he fili ke ma’a mo’oni. He ‘oku ‘iai ‘a e fakamatala na’e ‘iai ‘a e ngaahi kautaha na’e launga.
Ka ‘e fai ‘a e feinga ki he TPL ke tuku mai ‘a e tukunga ‘oku ‘iai ‘a e ngaue ko’eni ki hono fili ‘a e ngaahi kautaha kenau fakahoko ‘a e ngaue, mo hono ngaahi fakaikiiki ke ‘ilo kiai ‘a e kakai ‘o e fonua pea ‘e fakasi’isi’i ai ha fakapone mo ha ngaue kakaa.