‘Ikai tali Minisita Toutai ke toe fakamolemole’I matu’a Nukuleka he maumau’i lao ki he ngaahi konga tahi pule’i makehe (SMA)
‘I he kamata ‘a e Fale Alea ‘i he ‘aho Tu’apulelulu uike kuo’osi, na’e kamata ‘aki ‘a e fakahoha’a ‘a Lord Tu’ilakepa ki he Minisita Toutai ke faiange ha fakamolemole mo ha fakalelei’i ‘o e lao ki he ngaahi konga tahi pule’I makehe.
Ko e tautapa ‘a e Nopele koe’uhi ko e matu’a pe mei Nukuleka na’e puke he kau Polisi ‘o fakahu pilisone koe’uhi ko’enau fangota he kongatahi ‘i Nukuleka ‘oku kau he sone fakataputapui.
‘I he fakamalanga ‘a Lord Tu’ilakepa, ke faka’atu’i ange pe ‘a e lao ki he kakai ‘o e kolo ‘oku tu’u ai ‘a e konga pule’i makehe, kae fusi a’u ki he kakai ‘o e ngaahi kolo kehe. Pea ko e taha ko e matu’a na’e ma’u ko e kau takilotu he kolo pea ko e fangota pe ke ma’u me’atokoni ‘ikai ko e ‘ai fakatau atu.
Ka na’e fakahaa ‘e he Minisita Toutai Lord Fohe, ke tuku ke fakakakato ‘a e lao. He kapau ‘e fai ki he kole ‘a e Nopele he ‘ikai ha me’a ia ‘e sai he toutou kole fakamolemole. Pea ko e taha ‘oku ‘ikai ko ha toki ma’u ‘eni mo ha fakatokanga ki he kainga ko’eni, ka ko e tu’o fiha ‘eni e fakatokanga mo hono ma’u, ka ‘oku ‘ikai pe tuku ‘enau fakahoko ‘a e maumau lao ko’eni.
Pea ko e fakamatala ‘oku fakahoko he Nopele ‘oku kehe ia mei he fakamatala ‘oku ‘oange ‘e he’ene kau ngaue pea koe’uhinga ia ‘oku loto ai ke toki oo fakatonutonu mei he Fakamaau’anga.
‘I he tui ‘a Tu’ilakepa ‘oku hangee ‘oku ki’i tikitako ‘a e lao, he ko e kakai tonu pe ‘o e kolo pea ko kinautolu pe ‘oku nau fakahoko ‘a e ngaue pea ‘oku tonu ke faka’atu’i pe lao. Ka ‘i he tafa’aki ‘e taha ‘oku kehe ‘a e lau mei he potungaue, ‘oku hangee ‘oku ki’i ongo ngata’a ‘a e kainga ni pea tenau ‘alu leva ki he lao.
Na’e fakamalo ai pe Nopele ki he tali na’e fakahoko mei he Minisita pea ‘oku mahino ‘oku ‘ikai ha toe meesi ia ‘a e Minisita. Ka ‘oku tui ‘a e Minisitaa ‘e hoko ha meesi koha matapaa ia ke hokohoko atu ai hono maumau’i ‘a e lao ki he ngaahi konga taha pule’i makehe.
‘Oku ‘ikai ko Nukuleka pe ‘oku hoko ai ‘a e palopalema ni, ka ‘oku ‘iai mo e ngaahi feitu’u kehe hangee ko Patangata mo Pangaimotu pea pehee ki Pangaimotu Vava’u. ‘I he taimi tatau kuo fakamo’oni’i ‘a e ola lelei ‘o e ngaahi feitu’u pule’i makehe ‘ene ‘aonga ki he ngaahi me’amo’ui ‘o ‘oseni.
