Taki’i he CEO ‘a e Kasitomu ‘a e ‘ata kitu’a e ngaue mo e ngaahi kautaha ongoongo
Na’e taki’i ‘e he CEO ‘o e Kasitomu ka ko e muli mali Tonga ko Mr.Michael Cokanasiga, ‘oku ma’u hoa ki he ‘ofefine ‘o e helo he mala’e ‘o e politikale ‘Akilisi Pohiva kuone pekia.
‘I he ‘aho 14 Sune 2024 na’e taki ‘e he CEO, Mr. Cokanasiga mo’ene kau ‘ofisa ma’olunga ‘a e media tour ki he’ene potungaue. Ko e taumu’a ke lava ‘a e ngaahi kautaha ongoongo ‘o lave’i ‘a e founga ngaue mo e anga ‘o e fehokotaki ‘a e ngaahi ngaue ‘i he potungaue. ‘Aia ko e ongo feitu’u lalahi ‘e ua ‘oku pule’i ‘e he Kasitomu ko e Uafu mo hono ngaahi uta koloa pea pehee ki he mala’e vakapuna.
Koe’uhi ko e lahi ‘o e palopalema ki he faito’o konatapu mo e tukuaki’i lahi ‘oku fakahoko ki he ni’ihi ‘o e kau ngaue ‘o e potungaue, ki he ngaue kaka ‘o tatau pe he uta ‘a e kakai mo hono huu mai ‘a e faito’o konatapu. Pea fakahoko ai ‘a e polokalama ke fakama’ala’ala ‘a e ngaahi tukuaki’i ‘e ni’ihi ‘oku ‘ikai mo’oni pea pehee ki he founga ngaue.
‘I he Uafu fakavaha’a pule’anga Kuini Salote ‘oku ‘iai ‘a e ngaahi uta kotoa. Ko e fale ‘e taha ‘oku sivi ai ‘a e ngaahi koniteina pea ko e fale ‘e taha ‘oku ‘iai ‘a e ngaahi uta iiki hange ko e ngaahi puha mo e talamu. Ko e fakalakalaka kuo a’u kiai ‘a e Kasitomu ko e ngaahi misini sivi (scanner) ke ngaue’aki ki he ngaahi uta ke lava ‘o tala ‘a e faito’oo konatapu mo e ngaahi koloa ta’efakalao hangee ko e me’atau.
Na’e fehu’ia foki he kau faiongoongo ‘a e lahi e launga ‘i he hua mo e mole ‘a e uta ‘a e kakai, ka na’e fakama;ala’ala mei he kau ‘ofisa ma’olunga, ko e ngaue kotoa he taimi ni, ‘oku ‘osi maau ‘a e me’afaitoo he ongo fale loua houa ‘e 24. Pea kapau ‘oku ‘iai ha tala’a pea ‘oku fakafe’i kinautolu kenau a’utonu ki he kau taki he ngaahi tafa’aki koia. He ‘oku ‘iai ‘a e taimi ‘e ni’ihi ‘oku fai tukuaki’i pea ko e talaatu ke ha’u ke fai ha sio kiai ‘i he me’afaitaa pea talamai ia ke sai pe ia. Ka ‘oku ‘iai ‘a e tui ko e makatu’unga ‘eni mei he ‘ikai ha lisi ‘o e ngaahi uta pea talamai mei he ngaahi famili mei muli na’e ‘omai ‘a e haa mo e haa, kae hiliange koia na’e ‘ikai ke ‘omai ia.
Kaekehe ko e palopalema koia hono ‘omai ‘a e ngaahi uta he hingoa ‘o e kau ngaue, ko e palopalema lahi kuo fakamo’oni’i hono huu mai ai ‘a e faito’o konatapu mo e me’atau pea kuo fakamo’oni’i he Fakamaau’anga. He ‘oku hoko hono ‘omai honau hingoa ke ‘oua ‘e sivi pea toe ma’ama’aange.
Ka na’e fakahaa ‘e he CEO ko e taimi ni, ‘oku tokanga mo ngaue lahiange ‘a e potungaue ki he ngaahi uta he hingoa ‘o e kau ngaue, koe’uhi ko e ngaahi hia kuo ‘osi hoko pea fakamuimui taha ko e tokotaha ngaue ‘oku teu hopoo ko e ngaahi me’atau na’e ma’u he puha na’e fakatu’asila mai ki hono hingoa.
Na’e fai mo hono fehu’ia ‘a e malu ‘o e ngaahi uta he tu’a taimi (after working hours). Ka na’e fakahaa ‘e he pule le’o Mr. Pisipeini Lokotui ko e ngaahi me’afaitaa ‘oku lele houa ‘e 24. Ko e taimi pe ‘oku toki mate ai ha maumau pe ko e ‘uhila. ‘Oku kau foki ‘a e taimi tu’a taimi he taimi ‘e malava ke hoko ai ‘a e faihia ‘i ha huu atu ha ni’ihi ke to’o ha koloa mei he ngaahi koniteina mo e uu puha kapau ‘e fai ha fengaue’aki kaka mo e kau ngaue.
Ko e ni’ihi ‘o e ngaahi misini scanner ‘oku maumau pea ‘oku fakafolau mai ‘a e kau ngaue mei muli kenau ngaahi.
Na’e hoko atu ‘a e ‘a’ahi ki he va’a Tautahi ‘a e Sotia ‘o vakai ki he’enau loki ‘oku siofi mei ai ‘a e ngaahi fe’alu’aki ‘a e ngaahi vaka ‘i he potutahi ‘o Tonga mo e tahi fakavaha’apule’anga pea mo e ngaue ‘a e kau Sotia ki hono le’ohi ‘o e potutahi. Ko e founga ‘oku ngaue ‘aki ‘e he kau tila faito’o konatapu ko hono ‘omai vakatahi mo vakapuna ‘o laku he loto moana pea toki oo atu ‘a e fanga ki’I vaka ‘o fetuku mai. Ka na’e mahino pe mei he tali ‘a Lafitani Paula ‘Atiola mei he Sotia, ko e palopalema lahi ‘oku nau fekuki moia, ko e si’isi’i ‘a e me’angaue hangee ko e vakale’o kae lahi ‘a e potutahi ‘o Tonga.
Na’e hoko atu ‘a’ahi ki he mala’e vakapuna Fua’amotu ki he taimi na’e tu’uta mai ai ‘a e vaka Air NZ ke fai e vakai tonu ki hono fakahoko he potungaue honau fatongia ki he kau pasese mo e ngaahi uta. Kuo maau he mala’e vakapuna ‘a e ongo scanner ‘e ua ke fakahoko fatongia. Na’e fai hono fehu’ia pe ko fe taimi ‘oku ngaue’aki ai ‘a e kuli fakatotolo, ka na’e pehee ‘e he CEO ‘oku meimei ko e vaka mei Fisi ‘oku ngaue’aki kiai, ka na’e ‘ikai ke fakahaa hono ‘uhinga , ka ‘oku ‘iai ‘a e tui mahalo ‘oku lahi ‘a e huu mei Fisi ‘a e faito’o konatapu ki Tonga.
Ko e taha ‘o e me’a mahu’inga na’e fakataukei’i kiai ‘a e kau faiongoongo, ko e ngaahi misini talitotongi he ngaahi falekoloa. Ko e taimi kotoa ‘oku fakahoko ai ha fakatau pea taa ki he misini ‘oku ‘otometiki hono ma’u ‘e he potungaue ‘a e taimi mo e koloa na’e fakatau mo e falekoloa na’e fakahoko ai ‘a e fakatau.Pea kapau na’e ‘ikai ke taa he faifakatau ‘a e fakatau ki he misini pea ‘e ‘ilo ia he taimi ‘oku ngaue fakapulipuli atu ai ‘a e kau ngaue ki he ngaahi fale koloa. Pea ko e kole ia mei he CEO mo’ene kau ngaue, ko e taimi ‘oku ‘ikai ke taa ai ha’o fakatau pea ke fetu’utaki leva ki he potungaue, ‘oku hoko ia ko e tokoni lahi ki hono malu’i ‘o e tukuhau mei hono kakaa’i.
Kaekehe na’e makehe ‘a e ‘aho he na’e ‘iai tonu pe ‘a e CEO ‘o e potungaue neongo ‘a e mo’umo’ua hono taimi mo’ene kau ‘ofisa ma’olunga mo e kau faiongoongo ke fakapapau’i ‘oku tali ‘a e ngaahi fehu’i pea mo e ngaahi fiema’u ‘a e kau faiongoongo pea ‘oku ‘iai ‘a e fakamalo lahi ki he CEO Mr. Cokanasiga pea pehee kia Pita mo e toenga ‘o e kau ‘ofisa ma’olunga pea ‘oku ‘iai ha ‘amanaki ki he fengaue’aki lelei mo e potungaue ni.
