Tonga Independent News

Monday 20, May 2024

Ke tuku kitu’a ‘a Piveni Piukala ko e anga ta’efaka’apa’apa he FaleAlea

Kuo tu’utu’uni Fale Alea ‘o Tonga ke tuku fakataimi kitu’a ‘a e fakafofonga Fale Alea ‘o Tongatapu 7 Piveni Piukala, ko e anga ta’efaka’apa’apa, ‘i he loto kiai ‘a e toko 19 pea ‘ikai ha fakahaa loto ki ha ta’eloto

Na’e hilifaki ‘e he Sea ‘o e Fale Lord Fakafanua, ‘a e tautea ‘aho ‘e 7 ki he Fakafofonga ke ‘oua te ne toe haa he Fale Alea mo e ‘ofisi fakavahenga pe te ne to e ngaue’aki ha naunau ‘o e Fale Alea pe ko e ‘ofisi vahenga. Ko e tautea lahi taha ko e ‘aho ‘e 14 ka ko’euhi ko’ene toki fuofua fakahoko ‘eni ha anga ta’efaka’apa’apa ‘i he fale, na’e hilifaki pe ai ‘a e vaeua ‘o e tautea kakato.

Ko e anga ta’efaka’apa’apa ‘eni na’e fakahoko ‘e he Fakafofonga Tongatapu 7 ki he Palemia ‘o Tonga ‘i he mahina ‘Aokosi ‘o e ta’u kuo’osi hono talanga’i fefeka ‘a e fakatau vakapuna ‘a e kautaha vakapuna Lulutai.

Na’e fakahaa ai he Fakafofonga ki he Palemia ‘oku ‘ikai ko ha pa’anga ‘ene kui ke fa’iteliha kiai pea na’e launga ai ‘a e Palemia ki he Sea ‘o e Fale pea fakahaa ai pe he taimi tatau ‘ene launga’i ‘a e Fakafofonga.

Na’e mahino mei he talanga mo e miniti, na’e ‘osi ‘iai hono faingamalie ke fakafoki ‘ene lea, kae fakatatau mo e miniti na’e fakahaa he fakafofonga ia ke launga ia ki he lahi taha, ka he ‘ikai liliu ‘ene lea ‘a’ana. Na’e fakahoko ai pe ‘e he Komiti Ngaahi Totonu ‘a e Fale Alea he mahina tatau ‘enau ngaue ki he launga pea toki fakahuu mai ki he fale ‘i he ‘ahoni.

Na’e fakamoleki he fale ‘a e houa pongipongi ki hono talanga’i lahi ‘o e fokotu’u mei he komiti, ke fakahoko hano tautea ‘o e fakafofonga, ka he ‘ikai toe laka hake he ‘aho ‘e 14.

Na’e taukave ‘a e tepile ‘o e kau fakafofonga ke ‘oange ha fangamalie ‘o e Fakafofonga Tongatapu 7 ke ‘ai ha’ane tali. Ka na’e fakahaa mei he pule’anga na’e ‘osi ‘oange hono faingamalie he ‘aho na’ane fakahoko ai ‘a e anga ta’efaka’apa’apa ke fakafoki ‘ene lea ka na’e ‘ikai. Na’e toe mahino mei he me’a ‘a Tongatapu 4 Mateni Tapueluelu na’e kau he komiti, na’ane ‘osi fale’i ‘a e fakafofonga ke kole fakamolemole kae pango ‘oku ne ‘ilo pe ‘eia ‘a e to’oanga ‘a e tokotaha ni.

Ko e me’a tatau na’e fakahaa ‘e Tongatapu 1 Tevita Puloka, ‘ene ‘eke ki he fakafofonga pe ‘oku ‘ikai ke ne lava ‘o faka’esia ‘ene lea, ka na’e taliange he fakafofonga pe ko e ‘ai ke toe lea fefee. Pea na’e mahino pe mei he fakamalanga ‘a Piukala, ‘oku ‘ikai pe ha’ane holomui.

‘Oku ‘ikai foki sola ki ha taha ‘a e Fakafofonga ni, ka ‘iai ha me’a ‘oku ne tui kiai ko e ‘alu pe ke a’u ki he taupotu taha ‘a’eni ia kuo hoko he ‘aho ni pea ‘oku ‘ikai ke tokanga ia koeha hono ola. Pea ko e ‘uhinga ia ‘oku ui ai he tokolahi ko Freedom Fighter ko’ene ta’eufi ke fakahaa ‘ene tui mo’ene fakakaukau.

Kaekehe ‘oku tui ‘a e tokolahi manako politikale, ‘oku kau ‘a e ngaahi fakamalanga ‘a Piveni he ngaahi me’a mahu’inga mo lelei ‘aupito, ka ko e palopalema ko’ene palopalema fakaeloto ‘ita ‘o vave ki he ‘ita ‘o mole ai ‘ene ngaahi fakakaukau lelei ‘oku taukave’i. Pea ‘oku mahu’inga ki hono kau poupou kenau fale’i lelei ‘enau fakafofonga ‘a e mahu’inga ‘o e anga mokomoko, he ka ‘ikai ‘e lahiange ‘ene taimi tuli mei he fale.

‘E kamata ai pe he ‘aho hono fakamalolo’i mei he fale ‘o ‘ikai te ne to e kau kiai pea ‘e ongo lahi ki hono kau poupou mo e kau manako politikale, he ‘oku mahino ‘e ‘ikai toe kau e fakafofonga ‘i he ngaahi talanga ‘e fakahoko.