‘Ikai ha tali mei he Minisita Hon. Piukala ki hono fehu’ia ‘a e ta’efakalao Ngaahi Kautaha Pisinisi Pule’anga.
‘Oku ma’u he ongoongoni ha tatau ‘o e tohi fehu’i ‘a e Palemia maloloo ki he Minisita ‘o e Ngaahi Kautaha Pisinisi ‘a e pule’anga, ‘o fekau’aki mo’enau hoha’a ki he ‘alu ke mahina ‘e tolu mo e ‘ikai ha poate ki he ngaahi pisinisi ‘a e pule’anga pea ‘oku ta’efakalao ‘o fakatatau ki he lao ‘o e Ngaahi Kautaha Pisinisi ‘a e pule’anga. Ka ‘oku te’eki ‘iai ha tali mei he Minisita ki he tohi fehu’i.
‘Oku kei tuku telinga ‘a e kakai ‘o e fonua ki he ngaue mahu’inga ko hono fili ‘o e kau Talekita Poate ‘o e ngaahi Kautaha Pisinisi ‘a e Pule’anga. Na’e fakahaa ‘e he Minisita ki he Potungaue ‘o e Ngaahi Pisinisi ‘a e Pule’anga ki he kau Faiongoongo ‘e maau malie ‘a e ngaue kiai ki he uike kuo’osi, ka na’e ‘ikai, ‘i he ‘uhinga ‘oku kei vakai kiai ‘a e Palemia pea toki faka’ataa.
Fakatatau mo e hoha’a ‘a e Palemia maloloo, ‘oku ‘iai ‘a e fatongia pau ‘o e Poate ‘o hangee ko hono tali ‘o e ngaahi lipooti mo e lipooti fakata’u ko e fakataha poate mo hono totongi ‘o e ‘inasi (dividend) ‘a e Kautaha ki he Pule’anga. Ko e ngaahi ngaue kotoa ko’eni ko e fatongia ia ‘o e poate pea ‘oku mahu’inga ia ki hono fakalele ‘o e ngaahi kautaha.
Ka ko’ene tu’u ki he taimi ni, ‘oku ‘ikai ‘ilo pe ‘oku angafefee ‘a e lele ‘a e ngaahi kautaha pisinisi ‘a e pule’anga. He ko e konga lahi ‘oku pau ke fakangofua mei he Poate. Ko e me’a koia ko e Poate ko e fokotu’utu’u fakamamani lahi ki hono fakalele ‘o e ngaahi kautaha mo e pisinisi lalahi ‘o mamani. Pea ‘oku filifili kiai ‘a e kau matiketika ‘o fakatatau mo e natula ‘o e fa’ahinga pisinisi koia. Pea ko honau tefito’i fatongia ke fale’i mo siofi hono fakalele ‘o e pisinisi. Ka ko e meimei mahina tolu kuo’osi mo e te’eki ha poate pea kohai leva ‘oku ne fakakakato ‘a e fatongia ‘o e poate.
Na’e fakakau he tohi fehu’i ‘a e ‘Ateni Seniale koe’uhi ke fakahoko ha fale’i fakalao ki he tu’unga totonu ‘o e fakalao mo e ta’efakalao ‘o e kaveinga ni. Pea ko e tu’unga ia ‘oku ‘iai, ko e huu mai ‘a e ‘Ateni Seniale ke fakamaau tuku ki he fetukuaki ‘a e Minisita mo e pule’anga motu’a. ‘Oku ‘ikai tui ‘a e Minisita ke toe ‘iai ha Poate he ‘oku ‘ikai hano fu’u ‘aonga pea fu’u lahi ‘a e fakamole ki he’enau vahe. Ka ko e tu’u ‘a e lao, kuopau ke ‘iai ‘a e Poate, ‘ikai toe si’i he toko tolu pea toe lahi hake he toko fitu.
