Feinga Lapa Tongatapu 10 he Sea Komiti Kakato lolotonga ‘ene folau
‘I he faka’osi’osi hono tuku mai ‘e he pule’anga ‘a e fakaangaanga ‘o e patiseti ki he ta’u 2024-2025, na’e malie ‘a e huu hake ‘a e Fakafofonga Fale Alea ‘o Tongatapu 10 Kapeli Lanumata ‘o fokotu’u ki he fale ke fakahoko hano lapasi ‘o e Sea ‘o e Komiti Kakato Lord Tu’ilakepa lolotonga ‘ene mama’o mei he fale.
Ko e fokotu’u ‘a Lanumata ke tukuhifo ‘a Tu’ilakepa mei hono fatongia ko e Sea ‘o e Komiti Kakato kae fokotu’u ‘a hono kaunga PTOA ko Tongatapu 7 Piveni Piukala ke ne hoko ko e Sea fo’ou ‘o e Komiti Kakato.
Ka na’e ‘ikai ke tui kiai ‘a Tongatapu 4 Mateni Tapueluelu ke tali ‘a e fokotu’u ‘a Lanumata, ‘i he ‘uhinga ko e Sea ‘o e Komiti Kakato ‘oku faka’ofo’ofa pe ‘ene ngaue pea ko e ta’u lahi ‘ene ngaue he fale, ‘oku ne ma’u ‘a e taukei lahi. Pea ko e taha, ko Piukala ‘oku kau ia he tokotaha tipeiti fefeka mo lelei taha ‘i he fale pea ‘e hoko hano fokotu’u ki he lakanga Sea ke vaivai ai ‘a e tafa’aki fakaanga ‘i he taimi tipeiti.
Kaekehe na’e fakahaa ‘e Lanumata, ko e ‘uhinga ‘ene fokotu’u, kapau ‘oku fiema’u ha ola ‘oku lelei ange pea ‘oku fiema’u ke fakahoko ha liliu pea kuo fakamo’oni’i ‘e Piukala ko e tokotaha totonu ia ki he fatongia.
Na’e toe poupou kiai mo Ha’apai 12 Mo’ale Finau, ko e me’a mo’oni ‘oku lave kiai ‘a Lanumata, ka ‘oku ne tui ia kapau ko e liliu ‘e fakahoko ke toe lelei ange ai ‘a e talanga mo e ngaue ‘a e Komiti Kakato pea ‘oku tui ia ke fakahoko ha liliu ki he sea ‘o e Komiti Kakato.
Ka na’e toki hanga ‘e he Minisita Lao Samiu Vaipulu pea mahino ange ‘ene taukei mo e fuoloa he fale, ‘o fakamanatu ki he kau memipa, ko e teu fetongi ‘oku fakahoko ‘oku ngalingali ta’eta’e’uhinga, he na’e ‘ikai fakahoko he Sea ha kovi. Ko’ene maloloo mei he fale he ‘aho koia ka na’ane ‘osi poaki pea koeha ‘oku ‘ai ai ke fakahoko ‘a e fetongi lolotonga ‘oku ‘ikai ke ‘i heni ‘a e Sea pea na’e ‘ikai ha palopalema na’e hoko, kae tuku ke me’a mai ‘a e Sea ki he fale pea toki ‘ohake ‘a e fokotu’u.
Na’e tui kiai ‘a e Sea ‘o e Fale Alea ‘aia na’e totonu ke ne ‘uluaki ‘ohake pe ‘a e me’a na’e lave kiai ‘a Vaipulu ‘i hono fatongia ko e Sea, he ‘oku ngali vale ke fakahoko ha fetongi lolotonga ‘oku ‘ikai ‘iai ‘a e Sea pea ‘oku hangee ia ha lapa ‘oku teu fakahoko pea ko e taha na’e ‘ikai ha hia na’e fakahoko he Sea ke ‘uhinga lelei ai hono tuku kitu’a.
‘I he taimi tatau ‘oku mahino pe ‘uhinga ia ‘a e fokotu’u ‘a Lanumata koe’uhi ko’ene kauhala kehekehe mo e Sea he taimi lahi pea kuo matu’aki feinga pe ia ke tuku kitu’a ‘a e Sea.
Na’e ‘iai mo e fokotu’u ke ‘ohake ‘a e tokoni Sea Tongatapu 1Tevita Puloka, ka na’ane fakahaa ka ‘ikai ha taha te ne fiema’u ‘a e fatongia pea te ne loto lelei ke to’o pea ko e me’a tatau pe na’e ‘ohake ‘e Piukala.
Ka ‘oku malie foki he ko Piukala mo Lanumata ‘oku hangee ko e ongotama ia ‘oku taki mai he tafa’aki ‘e taha ‘o e PTOA ‘oku movete atu mei he fanau ‘a ‘Akilisi pea ‘oku mahino pe na’e ‘osi fai pe ha’ana ki’i fono pea toki fakahoko ‘a e Fale Alea. Ka na’e iku ke tu’utu’uni ‘a e Sea ‘o e Fale Alea ke toloi ‘a e fokotu’u kae ‘oleva kuo me’a mai ‘a e Sea ‘o e Komiti Kakato.
