Ikuna fakahisitolia ‘a Liahona, kae kaiha’asi he ta’ahine koula e Tonga High School Tapaita Satini e loto kau mamata.
Kuo lava lelei atu ‘a e fe’auhi sipoti hono 96 ‘a e ngaahi kolisi ‘o Tongatapu pea mo e ngaahi me’a fakahisitolia mo fakaholomamata mo’oni na’e fakamo’oni kiai ‘a e lau afe na’anau ‘ahia ‘a e Paaka Teufaiva he ‘aho ‘e 4 na’e lele ai ‘a e sipoti.
Na’e ‘ikai foki ke fakahoko ha fe’auhi ‘i he ta’u kuo’osi koe’uhi ko e too ‘a e mo’unga afi Hunga Tonga/Ha’apai pea mo e hake ‘a e peaukula mo e efu na’ane ‘ufi’ufi ‘a e fonua pea pehee foki ki he huu mai ‘a e covid-19, ‘i he ‘aho 1 ‘o Fepueli 2022 pea na’e ‘ikai ke fu’u mahino ai ha ola ‘a e kau ‘analaiso sipoti, koe’uhi ko e ‘ikai ha fe’auhi ke fai mei ai ‘a e fakafuafua, ka na’e hanga taha pe ke toki vete mei he mala’e Teufaiva.
Na’e ikuna fakahisitolia ‘e he ako’anga Ma’olunga Liahona ‘a e sipoti hono 96 ‘aki ‘a e koula ‘e 33, siliva ‘e 29 pea mo e polonise ‘e 33 mo e metali fakakatoa ‘e 95 pea hoko hake kiai ‘a ‘Apifo’ou pea mo e koula ‘e 20, siliva ‘e 10 pea mo e polonise ‘e 15 mo e metali fakakatoa ‘e 45. ‘Oku fakahisitolia ‘a e ta’u ni ki Liahona ki hono ma’u ‘a e koula lahitaha pea pehee ki he metali lahitaha talu ‘a e tu’u ‘a e sipoti fakakolisi. Pea toki hokohoko hifo ai ‘a e toenga ‘o e ngaahi kolisi ‘i he tepile metali.
Na’e ‘osi mahino pe ‘a e tui ‘a e tokolahi ‘e ma’u ‘e Liahona ‘a e sipoti, hili ia ‘a e ‘aho ‘e 4 mei he lava ‘a e fe’auhi pea toki tala ‘a e ola ‘i he Pulelulu ‘o e uike ‘e taha, ‘o makatu’unga pe ‘i he ola ‘o e ngaahi fe’auhi na’e kau kiai ‘a Liahona. Na’e ‘ikai ke ngata pe he sai ‘enau ngaahi lele he fe’auhi lele (track) ka na’e toe sai mo’enau fe’auhi ‘i loto mala’e (field event). 
‘I he faka’eke’eke tohi ‘e he ongoongo ni ‘a Pisope Malakai Kioa ko e taha ‘o e kau tokoni puleako na’ane tokanga’i ‘a e sipoti, na’ane pehee, ” ko e feilaulau lahi na’e fakahoko he fakamalohisino pea mo e feinga ke vaofi ‘a e ngaahi kupu mahu’inga, ‘o hangee ko e matu’a pea mo e kau kolisi tutuku, mo e kau taki puletapu koe’uhi ko e mahu’inga ‘enau poupou. Na’e kau ki he teuteu mo e teuteu fakalaumalie ‘i he lotu mo e ‘aukai pea ‘iai pe mo e taimi kehe na’e teuteu’i ai ‘e he matu’a ‘enau fanau mei ‘api. Pea na’e fiefia ‘a e tokotaha kotoa he ola ‘o e sipoti pea ongo’i mo ‘enau laukau ‘aki ‘a e ‘apiako Liahona.”
Na’e ‘ikai ngata pe ‘i he loto mala’e sipoti, ka na’e kehe atu pe mo e fakakaekae kehekehe na’anau kau kiai na’anau nau mei ikuna kotoa pea kehe ange ko honau hiva tau ko e LIAHONA AULELEI ‘o ua ‘aki ‘a e hiva ‘a e ako ko e FAKATAPU ki he FUNGATAUA. Pea ‘oku hoko ia ko e me’aofa ‘a e ‘apiako lolotonga ki he teu ‘o e kolisi tutuku ‘i he mahina ko Siulai ‘oku fakahoko mai ki Tonga ni.
Kaekehe, neongo ‘a e fakaaoao ia ‘a e ‘Otu Falesima, ka na’e hanga ‘e he ta’ahine koula ia ‘a e Paini Mutu mo e Funga Faa’imata, ‘o kaiha’asi ‘a e loto ‘o e fu’u kau mamata ‘e lauafe na’anau ‘i he Paaka Teufaiva, ‘i he ngaahi lele malie na’ane fakahoko.
Ko e taha ‘o e lele malie taha na’e tuku’aki ‘a e sipoti ‘o e ta’u ni, ko e lele fuka fainolo takai taha ‘a e kalasi fefine lotoloto (intermediate) ‘aia ‘oku ne fe’auhi ai. ‘I he kamata ‘a e lova na’e ‘alu pe taimi ia mo e mavahe ‘a e timi lele fuka ‘a Liahona. Na’e a’u ki he fetongi faka’osi kuo ‘osi motu manoa atu ‘a Liahona pea ‘ikai ha fakakaukau ‘e toe ma’u, ka na’e toki fakamahino ‘e Tapaita Satini ko e feilaulau lahi ‘oku ‘iai hono pale, ‘i he ‘ene fakalaka’i ‘a e ta’ahine Liahona ‘aki pe manga taha ke ne ikuna ai ma’a Tonga High. Na’e ‘ikai ko’ene tuli malie pe, ka na’e toe fakalaka ia he to’ohema ‘o e ta’ahine Liahona ‘aia ‘oku tataaitaha ke hoko ha me’a pehee. Na’e ‘iai ‘a e lau pehee ‘oku ta’efakalao, ka na’e vete mei he tohi lao ki he fe’auhi, na’e fakalao pe ia ‘o ikuna ai pe ‘a e ta’ahine koula ‘a THS. Na’e ‘ikai koia pe ka ko e lele fainolo takai taha na’ane a’u fakataha pe mo e ta’ahine Liahona ki he tepi, ka na’e ‘uluaki moloki ‘e Tapaita ia ‘a e tepi ke ne ikuna kafakafa ai.
Na’e hoko ‘a e lavame’a ‘a Tapaita ma’ae Paini Mutu, ke hange ai hono hingoa ko Hina ki he kolisi lolotonga mo e kau kolisi tutuku pea mo e tokolahi pe na’anau malie’ia he faka’ali’ali na’ane fakahoko, ‘aki ‘a e ngaahi popoaki kehekehe mo e me’a’ofa ko’enau fiefia he’ene lavame’a.
‘I he fakamatala falala’anga ‘oku ma’u he ongoongo ni, ko Tapaita na’e ako hake pe ‘i he Tonga Side School ‘o teuteu’i ai ‘i he ta’ahine Kolisi Tutuku mei he Funga Taua ko ‘Emily Tu’ifua, ‘o a’u pe ki he’ene hiki ki he Ako Ma’olunga ‘o Tonga, ka na’ane kei hokohoko atu pe ‘ene teuteu pea mo ‘Emily, he ko e faiako sipoti ia ‘a e Tonga Side School, ‘one a’usia ai ‘a e tu’unga ma’olunga mo fakahisitolia ‘i he fe’auhi ‘o e ta’u ni. Ka ko e fakamamahi, na’e ‘osi pe ‘a e sipoti he Falaite pea fakamavae ai pe ‘a Tapaita mo hono ‘apiako ‘ofa’anga, ‘a e Paini Mutu pea ne folau atu ia mo famili ki ‘Amelika.
