Kei faifika ‘Isileli ki he ‘ohofi tenau fai ki Iran
‘Oku kei lolotonga taa mape atu ‘a e kau mataotao ‘i he mala’e tau mo e va’a fakakautau ‘a ‘Isileli, pe koeha ‘a e lahi mo e taimi tenau ‘ohofi ai ‘a Iran, koe’uhi ko’enau fana misaile na’e fakahoko he ‘aho Tusite ki ‘Isileli. Pea kuo a’u ki he fo’i misaile ‘e 180 kuo fana’i ki loto ‘Isileli, ka na’e ‘ikai ha maumau lahi ‘i hono tukuhifo he ngaahi mahafu malu’i ‘a ‘Isileli mo ‘Amelika mei he’enau vaka tau ‘i tahi.
Ko e toe mapuna hake ‘eni ‘a e fana misaile ‘a Iran ko hono hanga ‘e ‘Isileli ‘o tamate’i ‘a e taki ‘o ‘ene ongo ki’i pone ‘a e HAMAS ko Hassan Nasrallah mo e taki HEZPOLAH ko Ismail Haniyeh ‘i he ngaahi mahina si’i kuo toki ‘osi.
Ko e ta’u ‘eni ‘e 45 ‘a e fepolepolei ‘a e ongo fonua ni mo e te’eki kena fetaulaki ke mahino pe kohai ‘oku palafu fakakautau.
Ko e faifika ‘a ‘Isileli pea mo e tokoni ‘a hono hoa fafale ko ‘Amelika pe ko fe ‘a e taimi ke ‘ohofi ai mo e lahi ‘o e ‘ohofi tenau fakahoko. Ka ‘oku ‘iai ‘a e ngaahi ‘elia lalahi ‘e 3 ‘oku nau fili mei ai ki hono ‘ohofi ‘o Iran.
Ko e ‘uluaki ko hoo tukuhifo ‘enau va’a fakakautau, ‘aia ko’enau tafa’aki ia ‘oku fai’aki ‘enau pole tau takai holo. Ka ‘i he ‘analaiso ‘a e kau mataotao he mala’etau, he ‘ikai lava’i ‘e Iran ‘a ‘Isileli he ko’enau tafa’aki fakakautau he ‘ataa (air force) ‘okuna fu’u kehekehe ‘aupito ai. Ka ko e tafa’aki ia te ne faitu’utu’uni ki ha tau ‘e fakahoko.
Ko e ‘elia hono ua ko’enau tafa’aki faka’ekonomika kae tautau tefito ki he’enau ngaahi fale ngaahi’anga lolo (refinery) he ko e ma’u’anga pa’anga lahi taha ia ‘a Iran ko’enau lolo he ‘oku nau kau he fonua lolo lahitaha ‘i mamani. Ka ‘oku hoko ‘a e ngaahi fakataputapui kuo fakahoko ki he fonua ke fakatau ma’ama’a ai ki he ngaahi fonua ‘oku ‘ikai fu’u tu’umalie. Pea kapau ‘e ha’aki ‘enau tafa’aki ki he lolo pea ko’ene ‘osi ia ‘a Iran. ‘Oku kalo mamahi atu mo e ngaahi fonua kehe ki he fo’i fakakaukau ko’eni, he ka hoko pea mahino ko e faihake ai pe totongi ‘o e lolo ki ‘olunga.
Ko e tafa’aki faka’osi leva ko e ngaahi feitu’u ngaohi’anga ‘atomi niukilia ‘a Iran. ‘Oku tui foki ‘a e tokolahi kuo ‘osi ‘iai ‘a e pomu ‘atoni niukilia ‘a Iran pea ko e me’a ia ‘oku nau fielahi ai ki ‘Amelika mo ‘Isileli. Ka ‘oku pehee mei ‘Isileli, ‘oku nau siofi ta’epete ‘e kinautolu ‘a e nga’unu kotoa ‘a Iran mo’enau polokalama fa’u ‘atomi.
Kaekehe ‘oku fakahoko pe fika ‘a ‘Isileli mo feinga malohi ke ‘oua na’a uesia lahi ‘a e kakai siviliane, he ko e angamaheni ia ‘o e ngaahi fonua pole tau, ko’enau ongo’i pe vevela pea nau toki toi mai mei he kakai kenau hao.
‘I he taimi tatau kuo kaila mai ‘a Iran ka ‘iai ha fonua ‘e tokoni ki ‘Isileli pea ‘e a’u atu kia mo’enau kautau ke tautea’i kinautolu.
Ka ‘oku ‘ikai ha tokanga ia mei ‘Isileli mo ‘Amelika, kanau punou hifo ‘o fika’i fakalelei ‘a e me’a tenau tukuhifo’aki ‘a Iran.
‘Oku tailiili foki mo e ngaahi fonua kaunga’api mo e ngaahi fonua ofi atu ai, na’a hoko ‘eni ke kamata ai ‘a e taulahi hono 3 ‘a mamani.
