Tonga Independent News

Huufi Fale Alea he ‘aho 16 Tu’apulelulu Mee, teuteu ki hono talanga’i Patiseti

Kuo tuku mai ‘e he ‘ofisi ‘o e Sea ‘o e Fale Alea ‘a e ongoongo tukuatu ki hono teu fakaava ‘o e Fale Alea ‘o Tonga ki he fa’ahi ta’u Fale Alea 2024-2025, ‘i he taimi 10:30 am ko hono 16 Mee 2024.
‘I he taimi tatau kuo tuku mai mo e hingoa ‘o e kau nopele ‘e toko 3 tenau fakaava ‘a e Fale Alea, ‘o taki mai ai ‘a e Tama Pilinisi Kalauni ‘o Tonga, Tupouto’a ‘Ulukalala, ko Lord Tu’iha’ateiho pea pehee kia Lord Luani ‘e me’a mai mo e Folofola Huufi ‘a ‘Ene ‘Afio Tupou VI.
Ko e ‘uluaki ‘asenita foki ‘e kamata ai ‘a e fale ko hono talanga’i ‘a e patiseti ‘a e pule’anga. ‘Oku kau ‘eni ia he ‘asenita mahu’inga taha ‘a e Fale Alea he ta’u kotoa, ka ‘oku hanga he ta’etaukei ‘a e kau memipa ‘e ni’ihi pea ‘ikai fe’unga mo e vakai’i ‘e he kau fakafofonga ‘oku ‘ikai ‘i he pule’anga, ‘o fa’a faka’ataa ai ‘a e patiseti ta’efulihi ‘a e fo’i maka kotoa ke mahino ‘a e halanga ‘o e patiseti pea tataki ‘a e ‘ilo ‘o e kakai ‘o e fonua ki he kakano mahu’inga ‘o e patiseti.
Na’e kau ia ‘i he finangalo ‘Ene ‘Afio ‘i he ngaahi Huufi mo e tapuni ‘o e Fale Alea kimui ni ‘ene fakatokanga ki he kau memipa, honau fatongia mamafa ki hono vakai’i mo muimui’i ‘a e pule’anga ki hono fakamoleki ‘o e pa’anga tukuhau ‘a e fonua.
‘I he taimi tatau ‘oku hoko ‘a e too Folofola tapuni ‘o e fale ki he ta’u ni, ko e fakalotolahi ki he tafa’aki fakaanga hange ko Tongatapu 7, Tongatapu 5 mo ‘Eua 11, kenau heka mai ai pe he fo’i peau koia ki hono fehu’ia ta’etuku ‘a e patiseti ki he ta’u ni.

Na’e toki ‘osi atu ‘a e ako na’e fakahoko mei he ngaahi fonua muli mo e Fale Alea ‘o Tonga ki he founga hono vakai’i ‘o e patiseti mo talanga’i he fale, ka ‘oku fakatauange ‘e vakai ‘a e kakai ‘o e fonua ki he me’a fo’ou mo lelei ange mei he ngaahi talanga ‘o e ta’u kimu’a.
Na’e ‘ikai ko ha tapuni Fale Alea lelei ‘eni ki he pule’anga, hili ‘a e too Folofola feeka mei he taloni ki he ngaahi kaveinga mahu’inga na’ane tuku mai ki he pule’anga pea pehee foki ‘ene folofola ki he mahu’inga ‘o e fakapotopoto’i ‘o e tukuhau.

Pea ‘oku fu’u mahu’inga ‘aupito ki he pule’anga ke fakapotopoto ‘enau fatu ‘a e patiseti ke fenapasi pea mo e fingangalo ‘o e Tama Tu’i pe ko’ene tonu ‘enau faka’uto’uta hono leva’i ‘a e patiseti.
Na’e fa’a ‘iai ‘a e faingamalie ki he kau taukei faka’ekonomika mei tu’a kenau kau ki hono talanga’i ‘o e patiseti, ka ‘oku te’eki ‘iai ha lipooti kiai.
Ko e taha ‘o e poini malie na’e toutou ‘ohake ‘e Tongatapu 7 ‘oku tui kiai ‘a e tokolahi, ko e taimi ‘oku ‘omai ai ‘a e lipooti ‘oku ‘iai hono palani mo e pa’anga ke fakamole pea ko e taimi ‘oku ‘omai ai ‘a e lipooti fakata’u pea ‘omai mo e lahi ‘o e pa’anga na’e fakamoleki ki ai pea mo e ola na’e ma’u. ‘I he founga koia ‘e lava ai ‘o tala pe koeha ‘a e tu’unga ‘o e potungaue takitaha mo’ene ngaue na’e fakahoko.
Kaekehe ‘oku tau ‘amanaki atu ki ha to’u Fale Alea malie ki he ta’u ni.